SIKCA SORULAN SORULAR

 

Kuzey Kıbrıs’ta arazi ölçü birimleri nasıl hesaplanır?
KKTC’de arsa/arazi alım satımlarında dönüm, evlek ve ayak kare (ft2) ölçü birimleri ile kullanılır.

1 Dönüm = 4 Evlek = 14.400 ay2 = 1.338 m2

1 Evlek = 3600 ay2 = 334,5 m2

1 m2 = 10,76 ay2

1 ft = 30,48 cm

Kuzey Kıbrıs’ta gayrimenkul satın alınırken ödenmesi gereken vergiler nelerdir?
1. Stopaj vergisi:

Satıcı tarafından tapu devri esnasında vergi dairesine ödenir, kar amacı gütmediği durumlarda %3,5 uygulamasına rağmen, şuan ki uygulamada %2,8 stopaj ödenmektedir.

Not: her kişiye bir arsa ve bir konut için bir defaya mahsus stopaj vergisi muafiyeti uygulanır.

Kar amacı güden durumlarda stopaj vergisi %6,25 olmasına rağmen devir sırasında %4 olarak ödenir.

2. Katma değer vergisi (K.D.V.):

Kar amacı güden durumlarda KDV oranı %5’tır, alıcı tarafından satıcı eli ile koçan devirden önce vergi dairesine ödenir.

Satıcının kar gütmediği durumlarda yani münferit satışlarda KDV yoktur.

3. Tapu Devir Harcı:

Alıcı tarafından koçan devri sırasında tapu dairesine ödenir. Tapu harcı %6 olmasına rağmen bir arsa ve bir konut için bir defaya mahsus %3 olarak uygulanır.

Hibe yoluyla devirlerde farklı vergiler uygulanır:

Anne ve babadan evlada hibe %0.2

Eşten eşe hibe %0.4

Dededen toruna hibe %0.4 + maliyeye stopaj ödenir.

4. Damga Pulu:

Satış sözleşmesini iki taraf imzalandıktan sonra 21 gün içerisinde alıcı tarafından vergi dairesine %0.5 pul ücreti ödenip sözleşme Tapu Dairesinde kaydedilir ve böylece alıcının mülkiyet hakkı teminat atına alınmış olur.

Kuzey Kıbrıs’ta kaç çeşit tapu vardır?
Yasal olarak KKTC'de tek tip koçan bulunmaktadir. Bunlara da KKTC koçanlari denilmektedir. Ancak mallarin kökeni açisindan koçanlar üç ayri kategoride degerlendirilmektedir:

1- Türk Koçanli Mallar: 20 Temmuz 1974'ten önce herhangi bir Kibrisli Türk'ün veya Rum/Yunan olmayan yabanci vatandaslarin sahip oldugu mallara denir. Bu koçanlar uluslararasi devletler ve de Güney Kibris Rum Yönetimi tarafindan da yasal sayilmaktadir. Türk Koçanlı gayrimenkullerin alımı üzerinde kredi kullanımı yapılabilmektedir.

2- Esdeger Koçanli Mallar: 1974'ten önce Rumlara ait olan, ancak 1974'ten sonra Güney'den gelen Kibrisli Türk Göçmenlere, Güney Kibris'taki mallarina karsilik olarak, Esdeger Puanla verilmis mallara denir. Annan Planina gore bu koçanlar çesitli sartlara bagli olarak uluslararasi yasalara göre geçerli sayilabilecektir. %100 Eşdeğer Koçanlı gayrimenkullerin alımı üzerinde kredi kullanımı yapılabilmektedir.

3- Tahsis Koçanli Mallar: 1974'den önce Rumlara ait olan ancak 1974'ten sonra KKTC devletinin once üçüncü kisilere kiraladigi sonra da koçan verdigi mallara denir. Tahsis Koçanlı gayrimenkullerin alımı üzerinde kredi kullanımı sadece yerli bankalar ve bazı Türkiye bankaları üzerinden yapılabilmektedir.

Lisanslı Emlakçı Nasıl olunur?
KKTC Içisleri Bakanligina gore emlakçi lisansi için gereken sartlar asagidaki gibidir:

1- KKTC vatandasi olmak;

2- 21 yasini doldurmus olmak;

3- En az lise veya dengi okul mezunu olmak;

4- Bir yildan fazla hapis cezasina çarptirilmamis olmak veya rüsvet, hirsizlik dolandiricilik, sahtekarlik, irtikap, irza geçme, hileli iflas ve benzeri yüz kizartici suçlardan dolayi mahkum olmamis olmak;

5- Son iki yilda çek yasagina girmemis olmak;

6- Gelir ve Vergi Dairesinden temin edecegi vergi borcu olmadigina dair belgeye sahip olmak; ve

7- Herhangi bir Tapu ve Kadastro Dairesi memuru ile evli olmamak veya birinci derece akrabalik bagi olmamak.

 

KKTC'de Şirket Kurmak için gerekli prodesür nedir?
KKTC’de Şirket kurmanın prosedürü, şirketin, planlanan hedefine bağlıdır. Eğer şirketin hedefi, taşınmaz mallarsa, şirket, Kıbrıs vatandaşı olmayanlar tarafından denetlenemez, şirketin hissedarlarının ve yöneticilerinin çoğunluğunu yabancı uyruklular oluşturamaz. Yabancı uyruklular tarafından taşınmaz mal satın alma kuralları;

Kota, Her konut için maksimum bir dönümdür ve Bakanlar Kurulundan izin almak için gerekenler belirlenmiştir. Yabancılar tarafından denetlenen şirketlere eşit olarak uygulanır. Bununla birlikte, şu var ki, şirket izin için başvuruya gerek olmadan, %51 hissenin KKTC vatandaşlarına verilmesi Bakanlar Kurulu’nun çoğunluğunun yabancı uyruklulardan oluşmaması kaydıyla daha fazla sayıda emlak edinebilir. Diğer pek çok şirketin ise hissedarları ve yöneticileri dahil tümü yabancı uyruklulardan oluşabilir. KKTC’de şirketler kolaylıkla bir iki haftada kurulabilir. İstenebilir belgeler aşağıdaki gibidir;

1- Ortaklık ve sözleşme belgesi maddeleri – Bunlar, avukatınız tarafından Türkçe olarak, şirketinizin hedeflerini kapsayacak şekilde hazırlanır.

2- Şirket kuruluş belgeleri MS 1, 2, 3 – Bunlar da avukatınız tarafından hazırlanır.

3- Her bir yabancı uyruklu hissedarın pasaport fotokopisi (Pasaportun orjinali KKTC yetkili mercileri tarafından görülmelidir, bu mümkün değilse, pasaportun kopyası, kendi ülkelerindeki KKTC elçiliğine ibraz edilmelidir.)

4- Her bir yabancı uyruklu yönetici için yine yukarıda sözü edildiği gibi, pasaport kopyası gerekmektedir. Ayni zamanda yöneticilerin kendi ülkelerindeki İçişleri Bakanlığı veya Polis Departmanından, hiçbir suça karışmadıklarına dair bir sertifika almaları gerekmektedir.

(İngiltere’de bu hizmeti veren yer, Scotland Yard’daki Milli İstihbarat Teşkilatı) Sertifika, kendi ülkelerindeki KKTC hükümeti tarafından onaylanmalıdır. Eğer yabancı uyruklu yöneticileriniz varsa, ayni zamanda, KKTC’de bir banka hesabına yatırılmak üzere ve şirketin herhangi bir vergi yükümlülüğünün altına girmemesi için 18 ay boyunca bloke edilmek kaydıyla, depozito olarak 10,000TL (Yaklaşık £4,000 İngiliz Poundu) istenecektir. Bu para depozito olarak yatırılınca, bankadan bir sertifika istenecek ve KKTC Vergi Dairesine verilecek ve yine vergi dairesinden alınacak buna eş bir sertifika, KKTC Şirket tescil kurumuna sunulacaktır. Avukatınız bu süreçte size yardımcı olacaktır.

Kıbrıs yasalarına göre, yabancı uyruklu hissedarları olan şirketin sermaye hissesi, şirketin kuruluş tarihinde tamamen ödenmiş olmalıdır. KKTC’deki şirketler için minimum sermaye hissesi yaklaşık $100,000 Amerikan Doları civarındadır. Bu miktar KKTC’de banka hesabında depozito olarak korunmalı ve şirket kurulana/birleşene dek bloke edilmelidir. Para depozito edildiği zaman bankadan bir sertifika alınacak ve KKTC’deki Şirket Tescil kurumuna sunulacaktır. Avukatınız size bu süreçte yardımcı olacaktır.

Kıbrıs'ta Konut Kredisi (Mortgage) Çeşitleri Nelerdir?
1. Sabit Faizli Konut Kredisi: Sabit faizli konut kredisinde, kredi alımı sırasında ilan edilen faiz vade sonuna kadar değişiklik göstermez. Aylık ödemeleriniz sabittir. Ödeme planınız en başta bir kez belirlenir ve tüm vade süresince geçerliliğini korur. Böylece piyasadaki faiz dalgalanmasından etkilenmezsiniz. Aylık ne kadar ödeyeceğiniz belli olduğundan harcamalarınızı düzenlemeniz kolay olacaktır. Sabit faizli konut kredisi genellikle 120 aya kadar verilmektedir ancak bazı bankalar 180 hatta 240 aya kadar vade seçeneği sunabilmektedir. Yine alınmak istenen kredi miktarının tamamına kredi veren bankalar var olsa da genel olarak kredi kullandırım oranları satın alınacak konutun %70-%75’i aralığındadır.

 

2. Değişken Faizli Konut Kredisi: Değişken faizli konut kredisinde, başlangıç faiz oranı sabit faizli konut kredisinin oranıyla aynıdır. Ancak bankanın verdiği opsiyonlara göre en başta belirlenmek kaydıyla aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık bazda enflasyon ve diğer ekonomik gelişmeler doğrultusunda faiz oranı yenilenir. Tüketici Faiz piyasasındaki dalgalanmalardan etkilenmeyi kabul ederek risk almış olur. Bu dalgalanma düşüş yönünde olursa olumlu, artış yönünde olursa olumsuz etkilenecektir. Değişken faizli konut kredisinin Düşen/Azalan faizli değişken faizli konut kredisi şeklinde bir alt versiyonu da mevcuttur. Adından da anlaşılabileceği üzere tüketici sadece faizlerin düşmesinden etkilenir. Yukarı yöndeki faiz dalgalanmasından etkilenmez. Eğer faiz oranı yükselirse mevcut oran korunur, eğer düşerse faiz oranı da düşer. Ancak bu ürünü kullanmak için banka hizmet bedeli adı altında bir ücret alarak kendi adına riskini azaltır. Bu ücret tek bir defa alınır ve daha sonra herhangi bir ücret talep edilmez. Bazı bankalar ise her yıl için kullanılacak faiz oranını önceden ilan eder ve tüketicinin kullanmak istediği vadeye göre her yıl için ödenecek taksitleri önceden belirleyebilir. Bu durumda piyasalardaki dalgalanmalardan etkilenilmez.

 

Kıbrıs ta Kat İrtifakı Yasası Nedir? Alıcıyı ve Satıcıyı Nasıl Korur?
Kuzey Kıbrıs Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası, tamamlanmamış, hatta başlanmamış ancak bütün izinleri alınmış ve tapu kütükleri açılmış inşaatlardan mal almak isteyen alıcılara “Kat İrtifak Koçanı” verilmesini öngörüyor. Hem müteahhidi, hem alıcıyı, hem de bankayı korumayı hedefleyen yeni yasanın hayata geçmesiyle alıcıya verilecek “Kat İrtifak Koçanı”, “Kat Mülkiyeti Koçanı”na geçiş öncesinde mal sahiplerine hukuki teminat sağlayacak. Eski yasanın revize edilmesi ve yeni unsurların eklenmesiyle hazırlanan yeni yasayla alıcının ödeme şekli de değişecek. Alıcı, kat irtifakını aldığı binayı bankaya ipotek gösterip, para alacak ve gerekirse müteahhite verip, inşaatını tamamlayacak. Ancak müteahhit hiçbir zaman kat irtifakı sahiplerinden izinsiz hiçbir şey yapamayacak. Müteahhit de inşaat yapacağı araziyi ipotek koyamayacak. İpotek koyarsa hiç kimseye satamayacak. Kat İrtifak Hakkı’nı kimseye veremeyecek. Bu şekilde alıcılar garantiye alınacak. İpotek olan araziler Kat İrtifak Yasası’na tabi olamayacağı için, hiçbir risk olmadan mal alınabilecek. Yasayla, apartman yaşamı da denetim altına alınıyor ve sigortalama ile apartmanlara yönetici atanması zorunlu hale getiriliyor.

K.K.T.C’de Yabancılar nasıl gayrimenkul mal satın alabilirler?
Yabancı kişiler 1 arsa ve/veya 1 dönüm ve/veya 1 ev’den fazla Taşınmaz Mal satın alamaz.

Birden fazla Taşınmaz Mal ve/veya ev ve/veya 1 dönümden daha büyük mal almak istenilirse yedi emin (trustees) kullanmak veya K.K.T.C’de şirket kurmak gerekir

Söz konusu Taşınmaz Mal üzerinde bulunan inşaat ve/veya ev için inşaat izin ruhsatı alınması gerekir

Satın alıncak Taşınmaz Mal üzerinde herhangi bir ipotek ve/veya engel olmamalı

Satıcı gerçek malsahibi olmalı

Satış Sözleşmesi imzalandıktan 21 gün içerisinde tapu dairesinde kaydedilmeli

Taşınmaz Malın Yabancı adına kaydı için K.K.T.C’ de Bakanlar Kuruluna başvurarak Bakanlar Kurulu tarafından satın alma izni alınması gerekir.